مدل سازی برآورد رطوبت ظرفیت زراعی در خاک های مختلف مناطق نیمه خشک

نویسندگان

امید شیخ اسماعیلی

دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهیدچمران اهواز عبد علی ناصری

استاد گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز هادی معاضد

استاد گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز فریبرز عباسی

رئیس و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی آب و خاک کرج خلیل اژدری

چکیده

مدل سازی جریان آب در ناحیه غیراشباع محیطهای متخلخل نیازمند آگاهی از برخی خصوصیّات هیدرولیکی خاک نظیر منحنی نگهداشت آب و ظرفیت نگهداری آب در خاک است. تخمین غیر مستقیم این ویژگی ها بر پایه مشخصات زودیافت خاک در قالب توابع انتقالی به عنوان راه حلی کم هزینه و سریع در آبیاری و زهکشی بسیار مفید و پرکاربرد شده است. این تحقیق با هدف ارائه تابع انتقالی مناسب از طریق مدلسازیریاضی برای برآورد رطوبت ظرفیت زراعی خاکهای استان خوزستان در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه انجام پذیرفت. به منظور رصد وضعیت رطوبتی خاکها در هر دو مدل فیزیکی و مزرعه آزمایشی اقدام به کارگذاری حسگرهای دفنی دستگاه انعکاسسنجی زمانی امواج در اعماق مختلف و انجام آبیاری قطره ای از نوع نقطه ای- سطحی با دبی چهار لیتردرساعت شد. سپس، ویژگی های فیزیکی خاک همراه با مقادیر رطوبت در مکش های معین برای تعیین پارامترهای هیدرولیکی مدل رطوبتی ون گنوختن- معلم به کمک نرم افزارretc  اندازه گیری شد. نتایج این پژوهش در ارزیابی عملکرد چندین نوع تابع انتقالی نقطه ای معروف نشان داد که مدلهای نیمه تجربی متکی بر اصول فیزیکی که در سطح مزرعه مورد آزمایش قرار گرفته اند، میتواند جایگزینی مناسب برای روشهای سنتی تخمین رطوبتظرفیتزراعی باشد؛ به طوری که، تابع انتقالی توارکاوی و همکاران با آماره های ریشه میانگینمربعاتخطاینرمالشده (1/3 درصد)  و خطایاستاندارد (5/0 درصد)   توانست رطوبتظرفیتزراعی را با دقت بسیار خوبی نسبت به دو روش شبکه عصبی رزتا یا رابطه دکستر برآورد نماید. بر این اساس، به منظور بهبود دقت برآوردرطوبتظرفیتزراعی، دو تابع انتقالی در قالب روابطرگرسیونی بر پایه پارامترهای مدلون گنوختن و نیز متغیرهای زودیافت خاک برای منطقه نیمهخشک استان خوزستان پیشنهاد شده است. نتایج توابع انتقالی حاصله به وضوح اثر منفی تراکم خاک و میزان شن را بر رطوبتظرفیتزراعی نشان داد. بر عکس، میزان رس و سیلت به طور معنی دار دارای تأثیر مثبت و افزایشی بر رطوبت ظرفیتزراعی داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی روشهای برآورد رطوبت ظرفیت زراعی در خاک های استان خوزستان

این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد روشهای مرسوم برآورد رطوبت ظرفیت زراعی جهت معرفی تابع انتقالی مناسب خاکهای منطقه استان خوزستان در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه انجام پذیرفت. به منظور رصد وضعیت رطوبتی خاکها در هر دو مدل فیزیکی و مزرعه آزمایشی اقدام به کارگذاری حسگرهای دفنی دستگاه انعکاس سنجی حوزه زمانی (TDR) در اعماق مختلف و انجام آبیاری قطره ای از یک منبع نقطه ای- سطحی با دبی 4 لیتر در ساعت گردید. سپ...

متن کامل

ارائه یک مدل عمومی جدید برای برآورد تابش خورشیدی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

برآورد تابش خورشیدی روزانه (Rs) برپایه­ی پارامتر‌های هواشناختی اندازه­گیری شده در سطح افقی زمین به‌صورت گسترده در زمینه­های مختلف به‌کار برده می­شود. به دلیل مشکلات اقتصادی و فنی، اندازه­گیری تابش در همه مناطق ممکن نیست و باید بر اساس مدل­های ریاضی به‌گونه­ای آن‌را تخمین زد. یکی از روش­های متداول برای تخمین تابش خورشیدی رسیده به زمین، استفاده از متغیرهای دمایی و جغرافیایی در هر مکان است. مدل‌ها...

متن کامل

تخمین رطوبت خاک سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پارامترهای هواشناسی در مراتع مناطق خشک و نیمه خشک

رطوبت خاک و تغییرات زمانی و مکانی آن یکی از اجزاء بسیار مهم مدل‌های اقلیمی، اکولوژیکی و هیدرولوژیکی است. ارائه نمای جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین، تصویر‌برداری مکرر از مناطق وسیع و غیر‌قابل دسترس، به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم از ویژگی‌های مهم سیستم‌های سنجش از دور می‌باشد. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر رطوبت خاک می‌باشد، بنابراین می‌توان از شاخص‌های پوشش گیاهی ...

متن کامل

تخمین ِ توزیع مکانی رطوبت سطحی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از داده‌های دورسنجی

ایجاد رواناب به عوامل متعددی بستگی دارد، با این وجود رطوبت خاک یکی از عوامل مهم در تولید آن محسوب می‌شود که به رغم اهمیت بسیار زیاد، اندازه‌گیری‌های پیوستۀ آن از نظر مکانی و زمانی دشوار و در پاره‌ای از مناطق غیر ممکن است. هدف از مقاله حاضر، کاربردی ساختن تهیه‌ی نقشه‌ی رطوبت سطحی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای تصویر‌سازهای OLI و TIRS، منطبق با زمانِ برداشت‌‌های میدا...

متن کامل

برآورد رطوبت های ظرفیت زراعی، پژمردگی دائم و قابل استفاده در خاک های دشت اردبیل با استفاده از مدل های رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی

اندازه­گیری مستقیم ویژگی­های هیدرولیکی خاک وقت­گیر، پرهزینه­ و گاهی اوقات به دلیل خطاهای آزمایشی و عدم یکنواختی خاک غیر واقعی است. در عوض، این ویژگی­ها می­توانند از روی ویژگی­های زودیافت خاک مانند توزیع اندازه ذرات خاک، جرم ویژه ظاهری، کربن آلی و کربنات کلسیم معادل با استفاده از توابع انتقالی خاک برآورد شوند. هدف از این پژوهش، ارائه مدل­های رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی بر اساس ویژگی­های زودیافت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم و مهندسی آبیاری

جلد ۳۹، شماره ۴، صفحات ۱۸۱-۱۹۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023